Muskusboktor Aromia moschata

(Linnaeus, 1758)

Musk beetle (UK), Moschusbock (DE)

Status in NL

Voor 1980: Algemeen, vanaf 1980: Algemeen (TEUNISSEN (2009)

Waarneming.nl: Zeldzaam (april 2024)

Tekst: R. Geraeds 2021/12_vs1

Herkenning

De Muskusboktor is een 13 tot 35 mm grote boktor met een duidelijk zijdoorn op het borststuk. De kevers zijn metallic groen, brons tot violet. Meestal zijn de dekschilden en het halsschild eenkleurig, maar deze kunnen ook verschillend gekleurd zijn. Op de dekschilden bevinden zich één of meerdere lengteribbels. De vrouwtjes hebben kortere sprieten dan de mannetjes en zijn ongeveer even lang zijn als het lichaam. Bij de mannetjes zijn de sprieten duidelijk langer dan het lichaam.

Muskusboktor - Aromia moschata - man (R.Geraeds)
Muskusboktor - Aromia moschata - vrouw (R.Geraeds)

Gelijkende soorten

Door de grootte en de metallic kleur is de Muskusboktor eigenlijk niet met andere inheemse soorten te verwarren. Oppervlakkig lijkt de soort qua postuur en grootte op de Kleine heldenboktor (Cerambyx scopolii). Deze soort is echter geheel zwart. Alleen de top van de sprieten is vaak lichter van kleur, terwijl de sprieten van de Muskusboktor geheel eenkleurig zijn of juist een meer donkere top hebben. De Kleine heldenbok is tevens zeer zeldzaam en wordt slechts incidenteel in Nederland waargenomen.

Muskusboktor - Aromia moschata - tweekleurig (R. Geraeds)

Habitat, waard- en voedselplanten

De Muskusboktor is een soort van vochtige bossen en moerassen en is veel aanwezig in het rivierengebied. De broedbomen bestaan vooral uit verschillende soorten wilgen (Salix sp.). Daarnaast is de ontwikkeling ook bekend in populier (Populus sp.) en in incidentele gevallen van esdoorn (Acer sp.), els (Alnus sp.) en Wilde lijsterbes (Sorbus aucuparea). Vaak worden verzwakte wilgen die zijn aangetast door de rupsen van de Wilgenhoutrups (Cossus cossus) als broedboom uitgekozen (TEUNISSEN, 2009; KLAUSNITZER et al., 2016b).

Biotoop Muskusboktor in het Maasdal (R. Geraeds)

De imago’s voeden zich met nectar en/of stuifmeel, vooral van verschillende soorten schermbloemen (Apiaceae). De soort is ook gevonden op Koninginnekruid (Eupatorium cannabinum), Margriet (Leucanthemum vulgare) en Vlinderstruik (Buddleja davidii) (TEUNISSEN, 2009). Daarnaast voeden de kevers zich ook met suikerhoudende vloeistoffen zoals uitvloeiend sap van bomen en struiken of rottend fruit (TEUNISSEN, 2009; KLAUSNITZER et al., 2016b) .

Levenswijze

De eitjes worden individueel in schorsspleten van nog levende struiken en bomen afgezet. De larven leven eerst in de bast en vreten zich later het hout in. Het hout wordt uiteindelijk geheel door de vraatgangen van de larven doorboord waardoor de broedboom na verloop van tijd afsterft. In het najaar voor de laatste overwintering knagen de larven een poppenwieg in het hout waarin ze overwinteren. De verpopping vindt in het volgende voorjaar plaats. De ontwikkeling van de larven duurt minimaal drie jaar (BÍLÝ & MEHL, 1989; KLAUSNITZER et al., 2016b).


De imago’s zijn overdag actief en zijn regelmatig te vinden op (scherm)bloemen. Daarnaast zijn ze vaak aanwezig op (potentieel) broedhout waar ze vrij actief rondlopen.

Vliegtijd & Methode
Muskusboktorren kunnen vanaf april tot in oktober worden waargenomen. De meeste waarnemingen komen uit juli. De uiterste eigen waarnemingen stammen van 14 juni (2021) en 27 augustus (2021).

J

F

M

A

M

J

 J

A

S

O

N

D













Zicht

Hout/stobben

+


Bloeiende kruiden en struiken

+++

Klopscherm


-

Sleepnet


-

Licht

ML/HPL

-


Blacklight


Lokstoffen

Feromonen

-

Overig






Lokale ervaringen

Muskusboktorren zijn het beste te inventariseren door het afzoeken van schermbloemen in de omgeving van wilgen(bos). De kevers zijn vooral op Grote engelwortel (Angelica archangelica), Gewone berenklauw (Heracleum sphondylium) en Reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum) gevonden. Hier vinden ook regelmatig paringen plaats. Ze kunnen ook gericht gezocht worden op potentieel broedhout, maar de ervaring is dat de trefkans hier beduidend kleiner is.

 


 

Muskusboktor - Aromia moschata - copula (R.Geraeds)  Copula Muskusboktor.

Vliegtijd & Methode

Muskusboktorren kunnen vanaf april tot in oktober worden waargenomen. De meeste waarnemingen komen uit juli. De uiterste eigen waarnemingen stammen van 14 juni (2021) en 27 augustus (2021).

J

F

M

A

M

J

 J

A

S

O

N

D













Zicht

Hout/stobben

+


Bloeiende kruiden en struiken

+++

Klopscherm


-

Sleepnet


-

Licht

ML/HPL

-


Blacklight


Lokstoffen

Feromonen

-

Overig