Er zijn verschillende methoden om op zoek te gaan naar boktorren. De meeste zijn eenvoudig en de benodigde middelen beperkt. Wij maken standaard gebruik van deze middelen, maar proberen ook andere technieken uit en proberen nieuwe vangmethoden of middelen te bedenken. Op deze pagina leert u onze inventarisatiemethoden kennen.

Conventionele methoden

Zichtwaarnemingen

Wat betreft zichtwaarnemingen maken we onderscheid in zichtwaarnemingen op hout/stobben en waarnemingen van boktorren die bloemen bezoeken. De meeste soorten die bloemen bezoeken zijn relatief gemakkelijk waar te nemen. Het zijn soorten die zich voeden met nectar en/of stuifmeel die gemakkelijk zijn te vinden door bloemen af te zoeken. Voorbeelden van frequent bezochten planten zijn Braam, Lijsterbes en vele soorten schermbloemige.

Het doen van zichtwaarnemingen op hout/stobben is lastiger. Door schutkleuren kunnen boktorren snel over het hoofd worden gezien. Soorten die op hout worden aangetroffen hebben vaak een voorkeur voor vers dood hout in de vorm van afgebroken takken of gezaagd hout. Ook stobben zijn voor sommige soorten favoriet. Zichtwaarneming op hout kunnen zowel overdag als 's nachts succesvol zijn. Houtstapels van vers gezaagd hout zijn een goede plek om boktorren te vinden.

Klopscherm

Een eenvoudig hulpmiddel bij het opsporen van boktorren is het gebruik van een klopscherm. Door het klopscherm onder takken te houden en op de takken te kloppen met een stok, laten de insecten (waaronder boktorren) zich vallen en worden door het klopscherm opgevangen. De determinatie kan beginnen. Kloppen kan succesvol zijn op zowel loof- als naaldhout, struiken en lage vegetatie. Klop zowel op levend, als vers en droog dood hout. Als alternatief voor een klopscherm kan ook een omgekeerde paraplu gebruikt worden.

Sleepnet

Het sleepnet beoogt hetzelfde effect als het klopscherm, maar wordt voornamelijk in lage vegetatie toegepast. Met deze methode worden bloemen bezoekende boktorren op kruiden, en boktorren die zich in kruiden ontwikkelen gevangen. De meeste soorten die zich in kruiden ontwikkelen bezoeken geen bloemen en zijn daarom moeilijker op en onder bladeren van de waardplanten waar te nemen.

Licht

Evenals nachtvlinders worden sommige soorten boktorren aangetrokken door kunstlicht. Nachtvlinderaars maken daarbij gebruik van twee systemen. Een lamp geplaatst voor een wit laken, of een lamp geplaatst in een kist. In het eerste geval blijft de waarnemer bij de lamp aanwezig om soorten op het laken te bestuderen. In het tweede geval worden de soorten opgevangen in een kist, welke in de ochtend wordt geledigd. Ten opzichte van het aantal soorten nachtvlinders is het aantal boktorren vaak beperkt.

Overige en nieuwere technieken 

Lokstoffen / feromonen

Vrouwelijke boktorren scheiden feromonen af die de mannetjes in staat stellen de vrouwtjes te traceren. Feromonen kunnen worden ingezet voor het vangen/bestuderen of monitoren van boktorren. In 2021 hebben we testen gedaan met twee soorten feromonen. Het Monochamus feromoon leverde zeven soorten boktorren op, het Cerambyx feromoon drie soorten.

Naast feromonen kunnen ook andere lokmiddelen worden ingezet. Voor boktorren wordt vaak een substantie gebruikt van ethanol, glycerine, water en azijnzuur in de verhouding 2:1:1:0,5. Tot op heden heeft dit nog geen resultaat opgeleverd wat betreft het gebruik van vangpotten. Stroken katoen/stof gedrenkt in dezelfde substantie heeft onder meer Veranderlijke boktorren opgeleverd.

Takkenbundels

In 2019 hebben we bij wijze van proef een tiental verse takkenbundels van voornamelijk eik en Grove den opgehangen met verschillende stamdikten. Boktorren worden aangetrokken door de geur van vers dood hout. Door de takkenbundels op te hangen, zijn ze gemakkelijker met behulp van een klopscherm te inventariseren ten opzichten van takkenhopen die op de grond liggen.

Door de takkenbundels eens per maand te bezoeken en te kloppen konden verschillende soorten boktorren worden vastgesteld. De takkenbundels loofhout waren alle succesvol, de naaldhoutbundels hebben niets opgeleverd. In het tweede jaar zijn 's winters enkele bundels ingepakt met gaas om zodoende het uitsluip succes te kunnen bepalen. Dit was maar ten dele succesvol omdat het gebruikte gaas te kwetsbaar was en gaten vertoonde.

Zuigsysteem

Om (vooral kleine) boktorren op hout/stobben te vangen is een zuigsysteem ontwikkeld om stammen te borstelen/zuigen. Op de stam aanwezige dieren worden levend en onbeschadigd opgevangen. Het systeem heeft nog niet het gewenste resultaat opgeleverd.

Hoog klopscherm

Het gebruik van het klopscherm heeft zijn beperkingen. Het is haast onmogelijk om boven de 2,5 meter hoogte takken te kloppen. Voor dit doel is het hoog klopscherm ontwikkeld. Door het trechtervormig valscherm met opvangzak kan tot 6 meter hoogte worden geklopt. Het systeem is in 2020 ontwikkeld en onder meer ingezet bij hoge bloesem van lijsterbes. Het systeem functioneert en zal in 2022 verder werden getest en gemodificeerd daar waar nodig.

UV-zaklampen

UV-zaklampen zijn in 2020 's nachts ingezet om boktorren op stammen te vinden. Het idee was dat witte en gele vlekken mogelijk oplichten door het gebruik van UV. Deze techniek wordt ook toegepast bij het in het donker zoeken van rupsen en vlinders. Het gebruik van UV-zaklampen heeft nog geen resultaat opgeleverd.

Hulpkaart voor het zoeken naar boktorren

Het terrein

• Zoek een gevarieerd terrein met bos –open terrein, kruidenrijk akkers, of een terrein naar keuze in verband met te verwachten soorten.

Tijd en weersomstandigheden

• Bij voorkeur tussen 12.00 uur en 19.00 uur.
• Temperatuur hoger dan 15° C.
• Windkracht maximaal 4  Beaufort; in de praktijk uit zich dit door: papier waait op, takken bewegen, haar raakt verward, kleding flappert, geen last van muggen meer.
• Droog weer, ook niet direct na neerslag. Bomen en struiken moeten droog zijn.