(Geen NL-naam) - Stictoleptura cordigera

(Fuessly, 1775)

? (UK), Beherzter Halsbock (DE)


Status in NL

Onbekend, niet beschouwd in TEUNISSEN (2009)
Waarneming.nl: Onbekend (januari 2022)

Tekst: R. Geraeds 2022/01-vs1

Herkenning

De smalboktor Stictoleptura cordigera is een middelgrote tot grote (14 tot 20 mm) boktor. De kop, sprieten en poten zijn zwart. Het borststuk is eveneens zwart, zonder zijdoorn, klokvormig met een ingesnoerde achterrand die eindigt in een stompe punt. De dekschilden zijn rood met zwarte uiteinden een en zwarte rand langs de naad van de dekschilden die eindigt in een verbrede, min of meer hartvormige vlek. De dekschilden en het borststuk zijn bezet met kleine putjes en een aanliggende lichte beharing. De mannetjes hebben een slanker postuur en naar verhouding langere sprieten dan de vrouwtjes. Verder hebben de mannetjes een deels rood achterlijf, dat bij de vrouwtjes geheel zwart is.

Stictoleptura cordigera - man (R. Geraeds)
   Stictoleptura cordigera - vrouw (R. Geraeds)
Verschil in geslachten Stictoleptura cordigera (R. Geraeds)

Mannetjes Stictoleptura cordigera hebben een gedeeltelijk rood achterlijf (1), terwijl bij de vrouwtjes het achterlijf geheel zwart is (2).

Gelijkende soorten

Door de grote hartvormige, zwarte vlek op de dekschilden is Stictoleptura cordigera eigenlijk alleen te verwarren met de vrouwtjes van de Ruitvlek-smalboktor (Stenurella bifasciata). Bij deze soort is de vlek echter min of meer ruitvormig. De zwarte rand langs de naad van de dekschilden loopt bij de Ruitvlek-smalboktor boven deze vlek door, in tegentelling tot bij Stictoleptura cordigera. Het borststuk van Stictoleptura cordigera is aan de achterkant ingesnoerd, in tegenstelling tot bij de Ruitvlek-smalboktor. Daarnaast is deze soort beduidend kleiner dan Stictoleptura cordigera.

Onderscheid vrouwelijke Ruitvlek-smalboktor en Stictoleptura cordigera (R. Gereads)

Stictoleptura cordigera heeft een min of meer hartvormige vlek (1) op de dekschilden en de zwarte rand langs de naad van de dekschilden loop niet door boven deze vlek (2). Vrouwtjes van de Ruitvlek-smalboktor hebben een meer ruitvormige vlek (3) en de zwarte rand langs de naad van de dekschilden loopt door boven deze vlek (4).

Ruitvlek-smalboktor (re) en Stictoleptura cordigera (li)  (R. Geraeds)

Vrouwtjes van de Ruitvlek-smalboktor (rechts boven) hebben net als Stictoleptura cordigera (links onder) een grotere zwarte vlek langs de naad van de dekschilden, maar zijn beduidend kleiner.

Habitat, waard- en voedselplanten

Stictoleptura cordigera is een soort van open loofbossen, bosranden, struweelhagen en dergelijke. De waardbomen bestaan uit verschillende soorten loofbomen, vooral uit Beuk (Fagus sylvatica), eiken (Quercus sp.), Tamme kastanje (Castanea sativa) en diverse soorten fruitbomen.

De imago’s eten stuifmeel en nectar van verschillende soorten kruiden en struiken, waaronder diverse schermbloemigen (Apiaceae), soorten look (Allium sp.), distels (Carduus sp.; Circium sp.) en braam (Rubus sp.) (KLAUSNITZER et al., 2016b).

   Biotoop Stictoleptura cordigera in Midden-Frankrijk.(R. Geraeds)

Levenswijze

De larven leven in vermolmd hout. Ze verpoppen in het late voorjaar of vroege zomer, in het hout onder de schors. De totale ontwikkeling van de larven duurt twee of drie jaar. De imago’s zijn overdag actief. Ze verblijven veel op bloemen en hier vinden ook vaak de paringen plaats (KLAUSNITZER et al., 2016b).

Vliegtijd & Methode
Imago’s van Stictoleptura cordigera zijn vooral in juli en augustus actief.

J

F

M

A

M

J

 J

A

S

O

N

D













Zicht

Hout/stobben

-


Bloeiende kruiden en struiken

+++

Klopscherm


-

Sleepnet


+

Licht

ML/HPL

-


Blacklight

-

Lokstoffen

Feromonen

-

Overig






Lokale ervaringen

Ervaringen met deze soort in Nederland ontbreken. In Frankrijk is de soort algemeen aangetroffen op bloemen van Akkerdistel (Cirsium arvense), Kogellook (Allium sphaerocephalon), Wilde marjolein (Origanum vulgare), Peen (Daucus carota), Beemdkroon (Knautia arvensis), Kruisdistel (Eryngium campestre) en braam.

Overige informatie

Stictoleptura cordigera is een Zuid-Europese soort die, voor zover bekend, slechts één keer in Nederland is waargenomen. Op 18 juli 2010 werd een exemplaar in Hoofddorp gevonden op Koninginnenkruid (Eupatorium cannabinum). Het betreft ongetwijfeld een versleept exemplaar (ERNST et al., 2010). Uit aangrenzend België en Duitsland zijn geen populaties bekend zodat de kans om de soort in Nederland te vinden erg klein is.