..... (UK), Blauschwarzer Kugelhalsbock (DE)
Status in NL
Voor 1980: Vrij zeldzaam, vanaf 1980: Uiterst zeldzaam (TEUNISSEN, 2009) Waarneming.nl: Zeer zeldzaam (februari 2024)
Tekst: R. Geraeds 2023/03-vs1.
Herkenning
De Roodblauwe smalboktor is een kleine (6,5 tot 9 mm) boktor zonder zijdoorn op het borststuk. Het borststuk is klokvormig met afgeronde uiteinden. De kleur ervan is meestal rood, maar kan ook zwart zijn. De dekschilden zijn sterk behaard, fijn gepuncteerd en meestal donkerblauw metallic. De dekschilden kunnen echter ook meer donkergroen zijn. De kop, poten en sprieten zijn zwart. Het achterlijf is rood. De geslachten zijn moeilijk in het veld van elkaar te onderscheiden. De mannetjes zijn herkenbaar aan de naar verhouding langere sprieten en slanker lichaam in vergelijking met de vrouwtjes.
Gelijkende soorten
Verwarring van de Roodblauwe smalboktor is eigenlijk alleen mogelijk met smalboktor Gaurotes virginea. Gaurotes virginea is gemiddeld iets groter en heeft meestal groene metallic dekschilden die grover gepuncteerd zijn. Het borststuk van Gaurotes virginea kan eveneens zowel rood als (blauw)zwart zijn. Het duidelijkste kenmerk om Gaurotes virginea van de Roodblauwe smalboktor te onderscheiden is de kleine knobbel op de zijkant van het borststuk, die bij de Roodblauwe smalboktor ontbreekt. Hier is hooguit een lichte welving aanwezig.
De Roodblauwe smalboktor heeft geen duidelijke knobbel op de zijkant van het borststuk (1), in tegenstelling tot Gaurotes virginea (2). De dekschilden zijn sterk behaard (3) en fijn gepuncteerd (5), terwijl die van Gaurotes virginea nauwelijks behaard (4) en grof gepuncteerd (6) zijn.
Habitat, waard- en voedselplanten
Leefgebieden van de Roodblauwe smalboktor bestaan uit kruidenrijke graslanden, bermen, bosranden, houtwallen en dergelijke. De waardplanten bestaan uit diverse soorten loofbomen en struiken. De voorkeur gaat uit naar eiken (Quercus sp.) maar de ontwikkeling is ook bekend van esdoorn (Acer sp.), kornoelje (Cornus sp.), kardinaalsmuts (Euonymus sp.) Es (Fraxinus excelsior), Ratelpopulier (Populus tremula), Tamme kastanje (Castanea sativa), Zoete kers (Prunus avium), appel (Malus sp.) en peer (Pyrus sp.) (BÍLÝ & MEHL, 1989; KLAUSNITZER et al., 2016b).
De imago’s eten nectar en/of stuifmeel van verschillende soorten kruiden en struiken. Dit betreft voornamelijk schermbloemen (Apiaceae) maar ook kornoelje, meidoorn (Crataegus sp.), Gelderse roos (Viburnum opulus), Spirea (Filipendula sp.), Kruidvlier (Sambucus ebulus), Margriet (Leucanthemum vulgare) en boterbloem (Ranunculus sp.) (TEUNISSEN, 2009; KLAUSNITZER et al., 2016b).
Levenswijze
De larven leven onder los zittende droge schors van liggende dode takken en onder de schors van afstervende dunne bomen. De larven zijn erg beweeglijk en vreten aan de binnenbast, maar eten ook frass van andere houtbewonende keverlarven. In tegenstelling tot de meeste soorten boktorren verpoppen de larven zich niet in het hout of onder de schors, maar in de bodem.
In het tweede najaar verlaten de larven de waardboom en kruipen in de bodem waar ze een cocon bouwen. Hierin brengen ze de winter door waarna ze in het voorjaar verpoppen. De totale ontwikkeling duurt twee jaar. De imago’s zijn overdag actief en verblijven veel op bloeiende kruiden en struiken (KLAUSNITZER et al., 2016b).
Vliegtijd & Methode
Roodblauwe smalboktorren zijn vanaf mei tot augustus actief. De hoofdvliegtijd ligt in de maanden mei en juni. De schaarse Nederlandse waarnemingen zijn ook uit deze maanden afkomstig.
J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D |
Zicht | Hout/stobben | -- |
Bloeiende kruiden en struiken | +++ | |
Klopscherm | + | |
Sleepnet | + | |
Licht | ML/HPL | - |
Blacklight | - | |
Lokstoffen | Feromonen | - |
Overig | ||
Lokale ervaringen
Roodblauwe smalboktorren zijn gemakkelijk te inventariseren door het afzoeken van bloeiende kruiden en struiken. De meest recente Nederlandse waarnemingen zijn afkomstig van het Vijlenerbos waar in 2018 twee exemplaren zijn gevonden.
Het eerste exemplaar is waargenomen op bloemen van Eenstijlige meidoorn (Crataegus monogyna) in een houtsingel, het tweede exemplaar zat op Margriet in een bloemrijk grasland langs een bosrand (GERAEDS, 2020).
Cerambycidae-Boktorren is powered by Stichting Koekeloere / Copyright © 2024 . Alle rechten voorbehouden / Disclaimer
