Tawny longhorn beetle (UK), Schwarzspitziger Halsbock (DE)
Status in NL
Voor 1980: Vrij algemeen, vanaf 1980: Vrij algemeen (TEUNISSEN, 2009)
Waarneming.nl: Vrij algemeen (januari 2022)
Tekst: R. Gereads 2022/01-vs1
Herkenning
De Zwarttip-smalboktor is een middelgrote (10 tot 15 mm) boktor. De kop, borststuk, poten en sprieten zijn zwart. Het borststuk is klokvormig en zonder zijdoorn. De achterkant is ingesnoerd en eindigt in afgeronde, stompe punten. De dekschilden zijn oranjebruin en eindigen in een zwarte punt. De dekschilden en het borststuk zijn bezet met kleine putjes en afstaande lichte beharing. De vrouwtjes hebben en forser postuur en naar verhouding kortere sprieten dan de mannetjes.
Gelijkende soorten
Zwarttip-smalboktorren kunnen verward worden met diverse andere soorten smalboktorren met een vergelijkbaar kleurpatroon. Ze lijken het meest op de mannetjes van de Bloedrode smalboktor (Corymbia sanguinolenta) en Gewone smalboktor (Stictoleptura rubra). De Gewone smalboktor heeft echter tweekleurige poten waardoor deze gemakkelijk herkenbaar is. De mannetjes van de Bloedrode smalboktor hebben ook oranje dekschilden die eindigen in een zwarte punt en geheel zwarte poten. Deze in Nederland zeldzame soort heeft echter een zwarte beharing op de dekschilden, terwijl de beharing op de dekschilden van de Zwarttip-smalboktor licht is.
De Ingekeepte smalboktor (Pseudovadonia livida), Eiken-bloesemboktor (Cortodera humeralis), Dennensmalboktor (Acmaeops marginatus) en Geelpoot-smalboktor (Alosterna tabacicolor) hebben tweekleurige of geheel lichtgekleurde poten. Bij Stictoleptura cordigera en de vrouwtjes van de Tweekleurige smalboktor en Ruitvlek-smalboktor is de zwarte tekening op de dekschilden niet beperkt tot de uiteinden.
Daarnaast is het borststuk van de Tweekleurige smalboktor en Ruitvlek-smalboktor niet aan de achterkant ingesnoerd en eindigt het in spitse punten, terwijl dit bij de Zwarttip-smalboktor wel is ingesnoerd en eindigt in stompe, afgeronde punten.
De Zwarttip-smalboktor heeft oranje dekschilden met zwarte uiteinden (1) en geheel zwarte poten (2). De mannetjes van de Gewone smalboktor hebben geheel oranje dekschilden en tweekleurige poten (3).
De Zwarttip-smalboktor en de mannetjes van de Bloedrode smalboktor hebben allebei oranje dekschilden met zwarte uiteinden. De Zwarttip-smalboktor heeft echter lichte beharing op de dekschilden (1), terwijl de Bloedrode smalboktor zwarte beharing op de dekschilden heeft (2).
Habitat, waard- en voedselplanten
De Zwarttip-smalboktor is een soort van bosranden, houtsingels, struweelhagen, bloemrijke ruigtes en dergelijke. De waardplanten bestaan vooral uit loofhout. De ontwikkeling van de larven is bekend van Esdoorn (Acer sp.), Tamme kastanje (Castanea sativa), Beuk (Fagus sylvatica), den (Pinus sp.), populier (Populus sp.) en eik (Quercus sp.) en wilg (Salix sp.) (KLAUSNITZER et al., 2016b; VILALI, 2018).
De imago’s eten nectar en/of stuifmeel van vooral schermbloemigen (Apiaceae), Duizendblad (Achillea millefolium), Duifkruid (Scabiosa columbaria), vetkruiden (Sedum sp.) en braam (Rubus sp.) (KLAUSNITZER et al., 2016b).
Levenswijze
Over de leefwijze van de Zwarttip-smalboktor is weinig bekend. De larven ontwikkeling zich waarschijnlijk in dode, vermolmde takken en stobben. De imago’s zijn overdag actief en zijn veel op bloeiende kruiden te vinden (KLAUSNITZER et al., 2016b; VITALI, 2018).
Vliegtijd & Methode
Zwarttip-smalboktorren zijn vanaf mei tot september actief. De meeste waarnemingen komen uit juni en juli. De uiterste eigen waarnemingen stammen van 30 mei (2018) en 11 augustus (2013).
J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D |
Zicht | Hout/stobben | + |
Bloeiende kruiden en struiken | +++ | |
Klopscherm | -- | |
Sleepnet | + | |
Licht | ML/HPL | - |
Blacklight | - | |
Lokstoffen | Feromonen | - |
Overig | ||
Lokale ervaringen
Zwarttip-smalboktorren zijn gemakkelijk te inventariseren door het afzoeken van bloeiende kruiden en bramen. De imago’s zijn op veel verschillende soorten schermbloemigen en composieten (Asteraceae) gevonden. Het overgrote deel van de waarnemingen is van Duizendblad afkomstig. Andere bloeiende kruiden waarop de soort vaak is aangetroffen zijn Wilde peen (Daucus carota), Gewone berenklauw (Heracleum sphondylium), karmozijnbes (Phytolacca sp.), Zomerfijnstraal (Erigeron annuus) en Akkerdistel (Circium arvense). Van de struiken en bomen is de soort alleen op bloemen van braam gevonden. Op de bloemen zijn ook regelmatig dieren in copula te vinden. De paringen kunnen lang duren en na de paring verlaten de mannetje de vrouwtjes.
Eiafzet is waargenomen door solitaire vrouwtjes, op droog populierenhout. Eitjes werden zowel op de schors als op het zaagvlak van kachelhout afgezet. Op vers gezaagd hout is de soort nooit aangetroffen en met behulp van het klopscherm is de soort evenmin gevangen (GERAEDS, 2021b).
Cerambycidae-Boktorren is powered by Stichting Koekeloere / Copyright © 2024 . Alle rechten voorbehouden / Disclaimer
